The Wildlife of Hokkaido สรรพสัตว์กลางป่าหนาวที่ฮอกไกโด

กุมภาพันธ์ เดือนที่หนาวสุดของญี่ปุ่น ที่แม้แต่คนญี่ปุ่นเองยังบอกว่า คิดอย่างไรถึงไปฮอกไกโดในหน้าหนาว ทั้งๆ ที่ไม่คิดจะไปเล่นสกี หรือไปดูเทศกาลหิมะที่ซัปโปโร เมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของฮอกไกโด

ใช่แล้วครับ ครั้งนี้ผมจะพาไปเที่ยวทางฝั่งตะวันออกของเกาะฮอกไกโด ซึ่งเป็นที่ตั้งของหมู่บ้าน Tsurui หรือหมู่บ้านนกกระเรียน ณ ที่แห่งนี้เราจะพบเห็นนกกระเรียนมงกุฎแดง (Red-crowned Crane) หรือนกกระเรียนสายพันธุ์ญี่ปุ่น (Grus Japonensis) ซึ่งเป็นสัตว์ที่สง่างามและปรากฏให้เห็นในงานศิลปะตะวันออก ทั้งของจีน เกาหลี และญี่ปุ่น ด้วยนกกระเรียนนั้นถือเป็นสัญลักษณ์ของชีวิตที่ยืนยาว

หมู่บ้านนกกระเรียนเริ่มต้นจากชาวนาญี่ปุ่นชื่อ Yoshitaka Ito เขาเริ่มนำเมล็ดข้าวโพดมาเลี้ยงนกกระเรียนคู่หนึ่งที่หิวโซในช่วงฤดูหนาว ค.ศ. 1966 ผ่านมาเกือบ 60 ปี จากนกกระเรียนที่เหลือรอดอยู่เพียงคู่เดียว และเกือบสูญพันธุ์ กลายเป็นปัจจุบันมีนกกระเรียนอาศัยอยู่ในบริเวณนี้ไม่ต่ำกว่า 300 ตัว และเพิ่มจำนวนขึ้นเรื่อยๆ จนไม่น่าเป็นห่วงอีกต่อไป คุณอิโตะได้อุทิศผืนดินแห่งนี้ให้เป็น Tsurui-ito Tancho Sanctuary หรือศูนย์อนุรักษ์นกกระเรียน เพื่อเฝ้าติดตามพฤติกรรมต่างๆ ของนกกระเรียนมงกุฎแดง

การมาเฝ้าชมสัตว์ป่าที่ฮอกไกโด เราสามารถเช่ารถจากสนามบิน Kushiro เพื่อขับเที่ยวด้วยตนเองได้ จากสนามบินเพียง 45 นาที ก็จะถึง Hickory Wind Wilderness Lodge บ้านพักเล็กๆ กลางท้องทุ่งที่อยู่ห่างจากศูนย์อนุรักษ์นกกระเรียนเพียงไม่กี่ร้อยเมตร

ครั้งนี้ผมนัดกับ Makoto Ando ช่างภาพสัตว์ป่าชาวญี่ปุ่น ประสบการณ์นับสิบปีของเขาช่วยเราได้มาก เขาจะดูพยากรณ์อากาศจากแอปพลิเคชัน แล้ววางแผนการเดินทาง เช่น วันนี้หิมะตก เราควรอยู่เฝ้านกกระเรียนในบรรยากาศท่ามกลางพายุหิมะที่หลังบ้าน พรุ่งนี้อากาศดี เราควรตื่นตั้งแต่ตี 4 นั่งรถไปลงเรือเพื่อถ่าย Steller’s Sea Eagle ที่เมือง Rausu ใกล้ปลายแหลม Shiretoko ซึ่งใช้เวลาเดินทางจากบ้านพัก 2 ชั่วโมงครึ่ง เป็นต้น

ช่วงเวลาสั้นๆ เพียง 4-5 วัน เปลี่ยนแปลงความรู้สึกที่ผมมีต่อญี่ปุ่นไปมาก ไม่มีตึกระฟ้า ไม่มีแสงสี บนท้องฟ้ายามค่ำคืนระยิบระยับไปด้วยหมู่ดาว ในบ้านหลังน้อยที่ตั้งอยู่อย่างโดดเดี่ยวกลางท้องทุ่งแวดล้อมไปด้วยสรรพสัตว์นานาชนิด ถ้าจะมีสักที่หนึ่งที่อยู่ไม่ห่างจากสรวงสวรรค์ในจินตนาการของคนรักธรรมชาติ

ฝั่งตะวันออกของเกาะฮอกไกโดในช่วงกลางฤดูหนาว คือหนึ่งในพื้นที่นั้นที่อยู่บนโลกนี้

ฝูงนกกระเรียนในม่านหมอก เมื่อนกกระเรียนตื่นขึ้นมา ก็จะใช้เวลาอยู่ในบริเวณที่พักนอนหรือบึงน้ำข้างสะพาน Otowa สักพักใหญ่ จนเริ่มจะมีแสงเช้า จึงแยกย้ายออกไปหากินตามท้องทุ่งในบริเวณนั้น

ฝูงนกกระเรียนมงกุฎแดง (Red-Crowned Crane) หรือนกกระเรียนสายพันธุ์ญี่ปุ่น (Grus Japonensis) ท่ามกลางพายุหิมะที่ตกลงมาอย่างหนาทึบในช่วงกลางฤดูหนาวที่ Tsurui-ito Tancho Sanctuary

จิ้งจอกแดง (Red Fox) ยืนโดดเด่นอยู่ท่ามกลางฝูงนกกระเรียน จิ้งจอกแดงเป็นสัตว์ที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้ดี มักจะล่าสัตว์ขนาดเล็กเป็นอาหาร ไม่ว่าจะเป็นหนู กระต่าย นก หรือแม้แต่แมลง

ลีลาอันงดงามในการเต้นรำเพื่อจับคู่กันของนกกระเรียนมงกุฎแดง ซึ่งเป็นที่มาของงานศิลปะมากมายในโลกตะวันออก ทั้งจีน เกาหลี และญี่ปุ่น ด้วยนกกระเรียนนั้นถือเป็นหนึ่งในสัตว์มงคลของโลกตะวันออก

จิ้งจอกแดงกับแสงยามเย็นในบริเวณปลายแหลม Shiretoko เกาะที่มองเห็นไกลลิบๆ เบื้องหลังในทะเล คือหมู่เกาะ Kuril ของรัสเซีย

แหลม Shiretoko คือพื้นที่ที่ห่างไกลที่สุดของญี่ปุ่น อยู่ใกล้กับพรมแดนรัสเซีย เป็นบ้านของสรรพสัตว์นานาชนิด เช่น Steller’s Sea Eagle หนึ่งในนกอินทรีที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก พบได้ทางตอนเหนือของเอเชียตะวันออกเท่านั้น กวาง Yezo Sika Deer สายพันธุ์ย่อยเฉพาะถิ่น พบเห็นได้ทั่วไปบนท้องทุ่งหญ้าของเกาะฮอกไกโด ที่กลายมาเป็นทุ่งน้ำแข็งในช่วงฤดูหนาว นอกจากนั้นหากเรามาที่แหลม Shiretoko ในช่วงฤดูร้อน จะสามารถล่องเรือออกไปตามหาฝูงวาฬเพชฌฆาตหรือ Orca และวาฬชนิดต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ได้

จิ้งจอกแดงเดินหาเหยื่อท่ามกลางหิมะในบริเวณแหลม Shiretoko อันห่างไกล

กลุ่มต้นไม้กลางหิมะที่งดงาม ซึ่งเป็นจุดถ่ายภาพระหว่างทางไปทะเลสาบ Kussharo ที่ใครๆ ก็ต้องแวะเก็บภาพ

ฝูงหงส์ Whooper Swan อพยพหนีหนาวมาจากแถบไซบีเรีย และมาอาศัยอยู่ที่แอ่งน้ำพุร้อนในบริเวณทะเลสาบ Kussharo ซึ่งอยู่บนเส้นทางการอพยพ

Hickory Wind Wilderness Lodge บ้านน้อยกลางท้องทุ่งที่ตั้งอยู่อย่างสงบงามท่ามกลางธรรมชาติในหมู่บ้านนกกระเรียน

Rausu หมู่บ้านชาวประมงเล็กๆ ที่เป็นชุมชนสุดท้ายก่อนที่จะเข้าไปในเขตอุทยานแห่งชาติชิเรโตโกะอันห่างไกล

ฮอกไกโดเป็นเกาะที่มีประชากรเฉลี่ยต่อพื้นที่น้อยที่สุดแห่งหนึ่งของญี่ปุ่น ไม่มีตึกระฟ้า และพื้นที่ส่วนใหญ่ยังเป็นพื้นที่เกษตรกรรมและธรรมชาติที่งดงาม

ท่วงท่าการบินร่อนของนกกระเรียน

จิ้งจอกแดงเดินดมกลิ่นหาอาหาร ซึ่งหาได้ยากยิ่งในช่วงฤดูหนาวที่เต็มไปด้วยหิมะขาวโพลน

Steller’s Sea Eagle เป็นนกอินทรีที่มีขนาดใหญ่โตและมีน้ำหนักมากที่สุดชนิดหนึ่งบนโลก อาศัยอยู่เฉพาะในแถบตอนเหนือของเอเชียตะวันออก คือบริเวณตะวันออกของรัสเซีย ตอนเหนือของญี่ปุ่น และบางส่วนของจีนและเกาหลี

กวาง Yezo Sika Deer ตัวผู้ที่โตเต็มวัยมีวงเขาที่งดงาม กวางชนิดนี้เป็นสายพันธุ์ย่อยเฉพาะถิ่นที่พบเฉพาะบนเกาะฮอกไกโดเท่านั้น

กวาง Yezo Sika Deer ที่บริเวณแหลม Shiretoko ขณะใช้เขางัดประลองกำลังกัน

นกฮูกอูราล (Ural Owl) เป็นนกฮูกที่อาศัยอยู่ในเขตหนาวเย็น พบได้ทั่วไปในทวีปยุโรปและเอเชีย

                                       

เรื่องและภาพ : NAT SUMANATEMEYA